Stress- en Traumarelease
Als gevoel de vrijheid krijgt,
verandert leegte in ruimte.
Een trauma?
Een trauma is een gebeurtenis die te snel en/of te intens en/of te groot was voor het zenuwstelsel om te kunnen verwerken. Hierbij is sprake van enorme onmacht, er was geen ontkomen aan op dat moment.
Wanneer er geen mogelijkheid op een succesvolle ontsnapping is door vechten of vluchten, dan ontstaat er onbewust een staat van afsluiting, ook wel de bevriezingsrespons (freeze) genoemd.
Zo’n ervaring kan een diepe wond achterlaten. Als deze wond niet goed verzorgd wordt, blijft hij lang open en vormt zich geen mooi litteken.
De reactie op een traumatische gebeurtenis gebeurt buiten onze wilskracht om. Niemand kiest bewust voor vechten, vluchten of bevriezen. Wanneer na de gebeurtenis deze overlevingsenergie niet de juiste aandacht krijgt, kunnen klachten ontstaan.
Je bent niet alleen als je een trauma hebt meegemaakt. Volgens een groot onderzoek over zes continenten en meer dan 70.000 deelnemers, zijn de meeste mensen een zogenaamde “traumadrager”.
Niet alleen acuut
Trauma is een van de meest onbegrepen en onbehandelde oorzaken van menselijk lijden. De meeste mensen weten dat een trauma kan ontstaan na een levensbedreigende gebeurtenis, zoals een verkeers- of ander ongeluk of (getuige zijn van) mishandeling of ander geweld.
Traumatische klachten kunnen echter ook ontstaan na een indringende ervaring of een langdurige periode van grote stress. Voorbeelden hiervan kunnen zijn: een inbraak, ontslag, echtscheiding of ziekenhuisopname. Ook een jarenlang durende slechte relatie waarin je je gevangen hebt gevoeld, een weinig liefdevolle opvoeding, misbruik en pesten kunnen traumatische klachten geven.
De mate waarin een gebeurtenis traumatisch is, is voor iedereen anders en afhankelijk van draaglast en de draagkracht van de persoon.
De klachten komen, soms veel later
De gevolgen worden soms pas veel later zichtbaar. Ze kunnen dan veel fysieke, emotionele en mentale klachten veroorzaken. Dit noemen we post-traumatische stress-symptomen.
Voorbeelden hiervan kunnen zijn:
lichamelijk: angst, paniek, hartkloppingen, oppervlakkig ademen, overmatige gespannenheid of prikkelbaarheid, onrust, slapeloosheid, krachtverlies in de spieren, pijnklachten;
mentaal: depressie, uitputting, voortdurende alertheid, snel geïrriteerd zijn, gevoel van hulpeloosheid of onmacht, dissociatie (het gevoel dat [een deel van] je lichaam niet van jou is), gevoelsarmoede.
Het palet aan mogelijke klachten is heel breed en omvat ook een aantal ‘somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten’ (SOLK, tegenwoordig ALK: Aanhoudende Lichamelijke Klachten).
Trauma: de verbinding kwijt
Centraal staat steeds dat je de verbinding verliest met jezelf, je lichaam, je familie, vrienden en omgeving. Je hebt het gevoel vast te zitten; fysiek en/of mentaal te blokkeren.
Somatic Experiencing
Somatic Experiencing® is een lichaamsgerichte methode van traumaverwerking. Het richt zich specifiek op de gevolgen van trauma door het kalmeren van het zenuwstelsel. De methode werd ontwikkeld door Dr. Peter Levine. Over de hele wereld, en ook in Nederland, krijgt SE™ steeds meer belangstelling en erkenning.
Door het doorvoelen van de lichamelijke sensaties is het mogelijk overtollige spanning uit het lichaam te ontladen. SE-traumatherapie kan je in dat geval helpen. Het is ingebed in nieuwe wetenschappelijke inzichten in de werking van ons (autonome) zenuwstelsel.
Helen via het lichaam
Somatic Experiencing® betekent letterlijk ‘ervaren in het lichaam’. Somatic Experiencing of kortweg SE™ is een lichaamsgerichte methode voor het helen van trauma. Het lichaam is een chronisch onderbelicht aspect in vele vormen van therapie die gericht zijn op mentale stabiliteit en welbevinden.
Inmiddels wordt het bewijs steeds sterker dat cognitieve (gedrags-)therapieën en therapieën die werken met herbeleving onvoldoende bestendig resultaat geven bij indringende gebeurtenissen en trauma’s.
Als psychologen spreken over het onbewuste,
hebben ze het over het lichaam.
F. M. Alexander
Iedere ervaring in het leven die groter, onverwachter, intenser en omvattender is dan we kunnen verwerken, kan leiden tot een trauma. Onze natuurlijke reactie bij een heftige gebeurtenis is vechten of vluchten. Deze vecht- of vluchtreactie gebeurt automatisch en met behulp van intense overlevingsenergie. Als vechten of vluchten niet werken, bevriezen we.
Natuurlijke reacties op abnormale gebeurtenissen
Bij een traumatische gebeurtenis wordt overlevingsenergie geblokkeerd, vastgezet in het lichaam. Het zenuwstelsel raakt overweldigd. Je bent ‘verstijfd van schrik’, staat ‘aan de grond genageld’, bent ‘bevroren’.
Vaak hebben mensen een schuldgevoel nadat ze in een zeer indringende gebeurtenis zijn ‘bevroren’, niets hebben gedaan, niet voor zichzelf zijn opgekomen. Echter, net als vechten en vluchten is ook bevriezen een natuurlijke (en automatisch verlopende) respons.
In de natuur zien we dat prooidieren die ontsnapt zijn, wanneer de situatie weer veilig is, de overtollige overlevingsenergie ‘ontladen’ door te schudden en trillen. Wij mensen komen hier vaak niet aan toe. We stoppen emoties weg en/of voelen ons vaak niet veilig genoeg om te ontladen.
Een van de belangrijkste inzichten van mijn dertig jaar onderzoek naar trauma is dat trauma in ieders leven aanwezig is in een of andere vorm. Het is niet beperkt tot krijgsgevangen en slachtoffers van verkrachting. Wat voor een volwassene een klein incident lijkt kan traumatisch zijn voor een baby, zoals een fel en plots geluid. Ook de herhaling van veel kleine incidenten zoals pesterijen op school kan traumatisch worden.
Peter Levine
Wie wel en wie niet?
Men zegt wel eens: ‘onder druk wordt alles vloeibaar’. Ieder mens heeft een punt waarop hij of zij overweldigd wordt, al doen we nog zo ons best dat te vermijden of onderdrukken. Iedereen heeft sterke en zwakke plekken.
Onze kwetsbaarheid voor trauma is onder andere afhankelijk van in- en externe hulpbronnen, zoals hulp van vrienden en familie, of een fijne en veilige eigen plek. Wat ook meespeelt, is opvoeding, familiedynamiek, levensomstandigheden, lichamelijke en geestelijke gesteldheid, stress, eerder trauma, en leeftijd.
Tijd heelt niet alle wonden
Jaren later kunnen de effecten nog voelbaar zijn zoals angst, prikkelbaarheid, onrust of slapeloosheid. Ook gevoelens van depressiviteit en machteloosheid kunnen tekenen zijn van een trauma.
Stress- of traumarelease helpt je de vastgehouden spanning, de geblokkeerde energie, beetje bij beetje te ontladen. Dat wat vast zat, kan weer gaan bewegen, heel vaak letterlijk. Er ontstaat ruimte voor natuurlijke beweging en zachte ontlading.
Ook als het trauma al langer geleden ontstaan is en ook als je de herinnering aan de gebeurtenis kwijt bent. Dit alles gebeurt op een milde en compassievolle manier. Het is niet de bedoeling dat de gebeurtenis opnieuw wordt beleefd. De fysieke ervaring staat centraal.
De geest is het vergeten, maar het lichaam heeft het onthouden.
Sigmund Freud
Hoe ziet een sessie stress- en traumarelease eruit?
Tijdens een sessie stress- en traumarelease werken we met verschillende methoden. Soms zal een meditatie deel uitmaken van de sessie, soms een bewegingsoefening. Soms gebruiken we pen en papier, soms alleen onze verbeelding.
In een sessie wordt vaak geblokkeerde overlevingsenergie weer in beweging gebracht zodat het kan ontladen. We werken dan met lichamelijke sensaties zoals tintelingen, warmte, ademhaling, stroming en zachte bewegingen.
Iedere sessie is weer anders. Als cliënt volg je precies wat er gebeurt waardoor je een groter gevoel van controle over je lichaam krijgt.
Lichaamsbewustzijn helpt om emotionele fixaties te deconstrueren.
Peter Levine
Somatic Experiencing: voor veel verschillende ‘soorten’ trauma
Niet veel mensen realiseren zich dat ook kleine of alledaagse gebeurtenissen traumatiserend kunnen werken: een valpartij, een zogenaamd kleine verwondingen, een afwijzing van een belangrijk persoon, medische en tandheelkundige behandelingen, grensoverschrijdend gedrag, het te horen krijgen van een naar bericht, enz. enz.
Bij ‘trauma’ denken we al snel aan hele zware gebeurtenissen die voor bijna ieder mens traumatiserend zijn:
Een aanval waarbij men niet kon ontsnappen, verkrachting, misbruik, incest, geweld of oorlog.
Fysieke verwondingen door operaties, verdoving, verbranding of vergiftiging.
Evenwichtstrauma’s door ernstige val, hoofdverwonding, auto-ongeluk.
Getuige te zijn geweest van een traumatische gebeurtenis.
Natuurrampen.
SE is geschikt voor al deze verschillende vormen van trauma, die overweldigend geweest zijn voor ons zenuwstelsel.
Stress- en traumarelease waarin Somatic Experiencing® een rol speelt is te volgen in Zutphen.
Op dit moment is er echter een cliëntenstop.
Ook de wachtlijst is vol.
Langzaamaan dringen deze nieuwe wetenschappelijke inzichten door in de reguliere geestelijke gezondheidszorg. Lees bijv. deze online artikelen:
Alleen praten en begrijpen wat er aan de hand is, niet genoeg, op GGZtotaal.nl.
De psychiatrie moet weg uit het hoofd, op Joop.nl.
I have come to the conclusion that human beings are born with an innate capacity to triumph over trauma. I believe not only that trauma is curable, but that the healing process can be a catalyst for profound awakening – a portal opening to emotional and genuine spiritual transformation.
Peter Levine
Kosten
Een sessie duurt een uur en kost voor particulieren € 95 en voor bedrijven € 175 (vrij van BTW). Executive counseling € 275 per uur. Je ontvangt een factuur; of de werkgever of betalende instantie, als dat aan de orde is. Voor minima en studenten is een aanpassing van de prijs mogelijk. Neem contact op als je hiervan gebruik zou willen maken of vermeld dit duidelijk wanneer je je aanmeldt. Mensen met een PGB kunnen er soms voor kiezen dit voor persoonlijke sessies te gebruiken.
Vergoeding
De sessies komen niet in aanmerking voor vergoeding door de zorgverzekeraar.
Andere mogelijke routes voor vergoeding zouden via de werkgever kunnen zijn (bijna alle werkgevers hebben een budget voor preventie en/of een budget persoonlijke ontwikkeling), via de Arbodienst (te benaderen via bijv. de bedrijfsarts of -maatschappelijk werk is een mogelijkheid). Dit hangt erg af van je persoonlijke situatie en in hoeverre de omstandigheden je functioneren belemmeren.
Annuleringsregeling
Bij annulering binnen 24 uur of bij niet verschijnen op een afspraak wordt de sessie in rekening gebracht.
Kennis maken?
Op dit moment is er een cliëntenstop. Persoonlijk kennismaken zit er dus niet in. Kijk op www.bodymindopleidingen.nl/vind-een-therapeut om een andere counselor of therapeut in je buurt te vinden.