Embodiment, de basis van traumasensitief en lichaamsgericht werken
Inhoud
Inleiding
De afgelopen tijd heb ik samen met mijn collega Peter Paanakker deze training embodiment (belichaming) ontwikkeld.
Om de vele Mindfulness Based Interventions (MBI) die momenteel door verschillende professionals worden gegeven te kunnen beoordelen, hebben de universiteiten van Bangor, Exeter en Oxford een aantal beoordelingscriteria voor trainers opgesteld. Deze zogenaamde MBI:TAC1 onderscheiden 6 domeinen aan de hand waarvan de trainer wordt beoordeeld:
inhoud, tempo en organisatie van het curriculum;
relationele vaardigheden;
belichaming van mindfulness;
begeleiden van mindfulnessoefeningen;
overbrengen van inhoudelijke thema’s door interactieve inquiry en educatie;
faciliteren leeromgeving van de groep (“holding”).
Het doel van de 4-daagse (én geaccrediteerde) Opleiding Embodiment is de professionaliteit van trainers die op Mindfulness gebaseerde trainingen aanbieden2 te vergroten door ons speciaal op het derde domein van de MBI:TAC te richten: de belichaming van mindfulness.
Belichaming van mindfulness houdt in dat de trainer verbinding en responsiviteit toont in contact met wat er van moment tot moment gebeurt; bij de trainer zelf, bij de individuele deelnemer en in de groep.
Jon Kabat-Zinn
MBI:TAC
In de MBI:TAC wordt het domein belichaming van mindfulness in vijf hoofdkenmerken onderverdeeld. Deze zullen de leidraad in de opleiding Embodiment zijn:
Focus op het huidige moment – zichtbaar door gedrag, verbale en non-verbale communicatie;
Responsiviteit in het huidige moment – soepel werken met dat wat opkomt in het huidige moment;
Evenwichtigheid en vitaliteit – tegelijkertijd kalmte, gemak, non-reactiviteit én alertheid uitstralen;
Toelaten – het gedrag van de trainer is niet-oordelend, geduldig, vertrouwenwekkend, aanvaardend en niet-strevend;
Natuurlijke aanwezigheid van de trainer – het gedrag van de trainer is authentiek aan de eigen intrinsieke handelswijze.
Waarom deze training?
Voor professionals die mindfulness gebaseerde interventies aanbieden is het van belang aandacht te besteden aan de belichaming van mindfulness. Immers de manier waarop iemand mindfulness op een authentieke wijze belichaamd, heeft een grote invloed op de cliënt. Hij of zij ervaart de kracht van mindfulness op een non-verbale en verbale manier via de aanwezigheid van de trainer en in het bijzonder in de omgang met lastige gevoelens.
De trainer is hierbij in eerste instantie een veilige basis voor de client, die hem of haar het vertrouwen geeft door mindfulness te belichamen.
Vanuit een polyvagaal perspectief zouden we kunnen zeggen dat een goed gereguleerde trainer een deelnemer helpt via kalmerende en vertrouwenwekkende co-regulatie de verschillende mindfulness kwaliteiten te exploreren.
Twee modellen
Peter en ik hebben ervoor gekozen om twee modellen centraal te stellen bij het verduidelijken en meer inzichtelijk maken van belichaming, namelijk de Polyvagaaltheorie (PVT) van Porges en de Internal Family Systems (IFS) van Schwartz. De redenen hiervoor zijn:
Beide modellen bieden een goed overzicht van interne processen die bij zowel trainer als deelnemer plaatsvinden;
De PVT laat het belang van veiligheid in de relatie met de trainer, de individuele deelnemer en de groep duidelijk zien en geeft handvatten om hier in de praktijk mee te werken;
De IFS geeft een bruikbaar overzicht van interne processen en interne dialoog die plaatsvindt bij de trainer en de deelnemers. Het IFS Model gaat hierbij uit van een kern en verschillende delen die wij allemaal hebben. Vanuit de kern met interesse in contact gaan met de verschillende delen die zich in het lichaam laten waarnemen geeft handvatten om hier op ervaringsniveau mee te werken in de inquiry en draagt bij tot belichaming.
Dit maakt dat deze modellen een geschikte ‘kapstok’ zijn om het moeilijk te vangen concept belichaming helder te maken en deelnemers om hier op ervaringsniveau van te leren alsmede handreikingen te bieden om dit verder te ontwikkelen.
Doelen van de training
Het leren toepassen en belichamen van de vijf hierboven genoemde hoofdkenmerken van de belichaming van mindfulness vergroten het zelfinzicht, zelfwerkzaamheid en deskundigheid van de trainer/ zorgverlener.
Door het leren belichamen van mindfulness vergroot de trainer zijn of haar werkzaamheid in het werken met de deelnemer-cliënt. Het geeft meer veiligheid en vertrouwen.
Door het leren belichamen van mindfulness worden overdracht en tegenoverdracht in de relatie met de deelnemer-client sneller herkend.
Door het leren belichamen van mindfulness zal de trainer eerder zijn of haar grenzen en mogelijkheden herkennen in omgang met de deelnemer-cliënt; het vergroot de eigen veerkracht.
Door het oefenen met praktische belichamingsoefeningen in de peer groepen vergroten deelnemers de praktische omzetting van de theorie en ervaren in het samen zijn met anderen de ondersteuning en verbinding.
In een supervisiebijeenkomst wordt aan de hand van praktische voorbeelden uit de eigen praktijk de belichaming van mindfulness ervaren en vergroot.
Het doel is om de deelnemer zo op te leiden dat deze direct zo praktisch en intensief mogelijk kan werken met de belichaming van mindfulness in contact met de cliënt. Mindfulness gaat op deze manier Bodyfulness omvatten. Dit ligt aan de basis van het gehele concept en inhoud van de opleiding.
Opzet van de training
Deze opleiding is verdeeld over 4 dagen. Op dag 2 en 4 zal aan het begin van de dag een mondelinge toetsing over de stof van de dag(en) ervoor plaatsvinden. Het laatste uur van de vierde dag zal gebruikt worden voor een schriftelijke en mondelinge evaluatie van alle lesstof.
Zelfstudie uren: 15 uur
Totale studiebelasting: 45 SBU
Na afloop ontvangt student een certificaat van deelname, mits student 100% van de tijd aanwezig is geweest.
Inhoud van de dagen
Dag1: Hoe toont zich de verbinding en de responsiviteit van de trainer zelf met wat er van moment tot moment bij hem of haar van binnen gebeurt.
Dag 2: Hoe toont zich de verbinding en reactievermogen van de trainer met wat er van moment tot moment bij hem of haar gebeurt in contact met de individuele deelnemer.
Dag 3: Hoe toont zich de verbinding en reactievermogen van de trainer met wat er van moment tot moment bij hem of haar gebeurt in contact met de groep.
Dag 4: Hoe toont zich de belichaming in praktische situaties die de deelnemers inbrengen.
Accreditatie
De training is geaccrediteerd voor 45 punten door de
Stichting Mindfulnessregister.
Introductiewebinar
Voorafgaand aan de training is er voor VMBN leden de mogelijkheid om een gratis webinar te volgen op woensdag 15 januari van 19.30 tot 21.30 uur.
De volgende onderwerpen komen aan de orde:
Waarom is belichaming van Mindfulness zo belangrijk;
Wat is MBI:TAC;
De Kenmerken van Embodiment volgens MBI:TAC;
Theoretisch kader van de training;
De inhoud van de verschillende dagen van de training en praktische aspecten.
Kosten: geen
Aanmelden: via de website van de VMBN.
Praktisch
Trainingsdata. Deze worden nader bepaald
Plaats: Ruimte voor Verwondering, Paulus Potterstraat 12d in Zutphen (route)
Kosten: € 747,00 (dit is incl. persoonlijk kennismakingsgesprek en een individuele supervisie sessie, koffie en thee op de trainingsdagen)
Deelnemers: minimaal 8, maximaal 16
Aanmelden: volgt zodra de data bekend zijn
Vragen: neem contact op
MBI:TAC staat voor “Mindfulness Based Interventions: Teaching Assessment Criteria”. Dat is een hele mond vol. Vrij vertaald zijn de MBI:TAC de criteria waarlangs je kunt bepalen hoe goed een mindfulnesstrainer zijn/haar vak verstaat. Je kunt je voorstellen dat dat niet eenvoudig is te vangen. Dat dit toch is gelukt, is een grote prestatie van de ontwikkelaars.
Deze opleiding is voor professionals die MBI’s, training en/of coaching geven. Dat kunnen MBSR, MBCT-, MBCL-, MSC-trainers zijn of academisch-/HBO- geschoolde professionals die mindfulness aanbieden in de setting van een eigen praktijk of zorginstellingen, bijvoorbeeld artsen, psychologen, psychiaters, fysiotherapeuten, ergotherapeuten, verpleegkundigen, praktijkondersteuners, trainers, coaches, psychosociaal hulpverleners, maatschappelijk werkers en andere professionals uit de reguliere- en complementaire hulpverlening (al dan niet in opleiding) die gebruik maken van mindfulness of de methode van inquiry in hun begeleiding.