Zelf een meditatiebankje maken - tips en trucs
Met een bouwtekening en tal van tips
Inhoud
Inleiding
In mijn oude zaal had ik t.b.v. de mindfulness- en compassietrainingen een aantal meditatiekussens en -bankjes beschikbaar. Enkele daarvan heb ik zelf gemaakt. Een tijd geleden zag ik, via mijn Qigong leraar, een prachtig meditatiebankje, gemaakt door een kunstenaar en handboogbouwer uit Finland. Ik vond het bankje zo mooi dat ik contact zocht met de bouwer en het een tijdje heb verkocht in onze toenmalige webwinkel.
Statement
Sommige mensen kunnen zich geen Fins design meditatiebankje veroorloven (hij kostte € 75,-). Ik hecht er waarde aan te melden dat wat mij betreft de kwaliteit van je meditatie niet, ik herhaal: NIET afhankelijk is van de prijs van het medium waar je op zit. Er waren dan ook best wat bedenkingen bij ondergetekende voordat ik besloot het bankje te gaan verkopen, omdat ik die schijn niet wil wekken.
Het hoeft niet veel te kosten
Ik mediteer zelf op een oud en flodderig kussen en heb een tweedehands opklapbaar bankje als reserve voor als ik tijdens retraites zere knieën mocht krijgen (wat gelukkig de laatste jaren niet meer aan de orde is).
Wat deelnemers en cursisten mij geregeld horen zeggen tijdens de mindfulnesstraining is dat je ook voor € 0,50 een meditatiebankje kunt maken waarop ook die zogenaamde verlichting ;-) te bereiken is. Iedereen heeft wel drie plankjes in de schuur liggen en kan 4 spijkers uit een oude jampot opdiepen en kan zo zelf een bankje op maat maken. Eén zitplankje en twee staandertjes zagen, in elkaar spijkeren en voilà, klaar voor € 0,50. Heb je nog een restje verf staan, kun je hem een beetje mooier maken.
Hieronder enkele foto's, sommigen van eigen bankjes, anderen gemaakt tijdens een sesshin (zen-retraite):
Je ziet: misschien geen hoogstandjes van design, maar zeer functioneel. Wat dat betreft hoeft budget geen belemmering te zijn om te mediteren op een bankje.
OK, maar hoe groot moet zo'n bankje dan zijn? En waar moet of kun je verder aan denken bij het zelf maken van een meditatiebankje? Lees verder!
Zelf een meditatiebankje maken – de basis
Lees deze tips rustig door en bekijk de tekening onderaan de pagina, dan kom je er vast uit!
verreweg de meeste bankjes zijn schuin, dat wil zeggen aan de voorkant (waar je knieën zijn) lager dan aan de achterkant;
als je een plankje niet recht maar schuin doormidden zaagt, heb je twee (hopelijk even lange 😉 ) plankjes met dezelfde schuinte, die als staander kunnen dienen;
je ziet ook wel bankjes met rond gezaagde staanders, zodat de hoek waaronder je op het bankje zit kan veranderen al naar gelang wat je comfortabel vindt. Niet iedereen vindt dit prettig, omdat je soms wat wiebeliger zit. Probeer liever eerst met rechte staanders;
een gemiddelde maat is:
breedte: rond de 45 cm
hoogte (bovenkant zitting): 14 à 18 cm aan de voorzijde, 15 à 20 cm aan de achterzijde. Reken met een verschil tussen voor en achter (schuinte) van 2,5 cm als je zitting 15 cm breed is. Een voorzijde van 16 cm hoog levert dan een achterzijde van 18,5 cm op;
diepte: 12 à 15 cm;
kun je niet kiezen? Begin met 45 x 15 cm en een hoogte van 16 cm voor en 18,5 cm achter;
een plank heeft al snel een dikte van 18 mm, dit is dik genoeg voor een meditatiebankje. Het gele bankje op de foto's hierboven is van 12 mm multiplex en oersterk;
als je alleen een dunne plank hebt, maak je bankje dan iets smaller dan 45 cm en/of maak de staanders niet aan de rand, maar zet ze iets naar het midden toe (zie boven: bankje met Yin Yang teken erop), dan wordt de draagkracht groter. Ik heb nog nooit iemand door een bankje zien zakken, maar er is natuurlijk een grens; een panlat is geen plank ...;
begin je net met mediteren en ben je niet al te soepel van lijf en leden, neem dan gerust de maat enkele centimeters hoger; afzagen is makkelijker dan bijzagen 😁;
is je lichaam erg weerbarstig/kwetsbaar of heb je veel (chronische) pijn, weet dan dat het geen schande is om op een stoel te mediteren!
in elkaar zetten van de drie onderdelen kan m.b.v. spijkers of schroeven (steviger) en/of met houtlijm;
als je alleen schroeven gebruikt, is het bankje makkelijk demontabel, aanpasbaar en weer in elkaar te zetten, zodat je eenvoudig het bankje met de voor jou ideale afmetingen kunt laten ontstaan;
verstevig eventueel de hoekverbinding met een klosje of een meubelhoek;
ben je van plan je bankje mee te nemen naar meditatiebijeenkomsten, dan kun je er scharnieren aan maken zodat je hem kunt inklappen;
als je een opklapbaar bankje wilt, zorg dan dat de staanders in een grotere hoek dan 90 gr. onder de zitting staan, zodat het bankje stabiel is. Je moet dan wel de staanders iets langer maken om dezelfde gewenste hoogte te bereiken;
zelf een meditatiebankje maken geeft je de kans om het een persoonlijke noot mee te geven. Je kunt bijv. een mooie uitsparing te zagen in de staanders of met een soldeerbout een symbool of je initialen in het hout te 'graveren';
een kussen voor op je bankje is niet verplicht, maar soms prettig. Een netjes opgevouwen handdoek, eventueel bevestigd met twee postelastieken kan al voldoen.
De juiste hoogte?
Dit onderdeel verdient enige aandacht. Niet iedere hoogte is namelijk voor ieder mens geschikt; de ideale hoogte bestaat niet.
De bedoeling is dat je zit met een rechte rug. Veel mensen hebben een verwrongen idee van een rechte rug, door hun opvoeding ("zit rechtop!") of militaire dienst ("geef acht!"). Dit leidt vaak tot een stramme of overstrekte rug. Anderzijds leidt een niet-aandachtige leefstijl of een zittend bestaan vaak tot een vorm van luiheid in de rugspieren. In combinatie met het niet-weten hoe je je rug houdt (lichaamsbewustzijn) en denken dat een onderuitgezakte houding hetzelfde is als ontspannen, leidt dit vaak tot een ineengeschrompelde of -gedoken houding.
Helaas, beide uitersten zijn een vorm van kromme rug, alleen twee verschillende kanten op.
Met een rechte rug bij de meditatie bedoelen we een natuurlijk rechte rug. Een rug die niet hol getrokken wordt en niet bol onderuitgezakt is. Precies er tussenin dus.
Een rug waarbij de natuurlijk holling (lordose) in de onderrug en (in mindere mate) in de nek -, en de natuurlijke bolling (kyfose) in de bovenrug in stand blijven, zonder overmatige spierspanning, maar zeker ook niet slap en leeg.
Dit is dus een actieve houding, waarbij altijd spieren betrokken zijn, maar waarbij je jezelf kunt trainen in een juist bewustzijn in het lichaam waardoor de spieren niet 'over'spannen zijn én de juiste spieren gebruikt worden.
Overigens kan een jaartje Qigong trainen heel goed zijn om ten eerste dit bewustzijn en ten tweede de betrokken houdingsspieren te trainen.
Een rechte rug
Terug naar de ideale hoogte van je bankje.
Hoger of lager is niet per definitie beter. Begin met een gemiddelde hoogte en leer te voelen in je lichaam wat er gebeurt. Weet dat enig ongemak niet direct wil zeggen dat het bankje te hoog of te laag is, maar dat dit heel goed kan betekenen dat je rug-houdingsspieren nog wat sterker moeten worden.
Gebruik eventueel een spiegel tijdens je eerste meditaties om je houding te kunnen zien en af en toe te corrigeren. Zet de spiegel naast je neer, het gaat om rechtheid van de rug, dat is vanaf de voorkant niet te beoordelen. Kijk er niet de hele tijd in, dat helpt echt niet. Goed recht leren zitten heeft even tijd nodig; het is echt normaal als je in de beginperiode geregeld moet corrigeren.
Nogmaals: als je niet gewend bent op een bewuste manier met je lichaam om te gaan, kun je (nog) niet 100% op je lichaamsgevoel vertrouwen. Neem de tijd, verander niet iedere dag je bankje, want dan wen je nooit aan een bepaalde hoogte. Als je de hoogte aanpast, voel dan ook goed of je de schuinte aan moet passen.
Zelf een meditatiebankje maken - aan de slag!
Ik heb een bouwtekening gemaakt om e.e.a. te verduidelijken. Klik op de afbeelding om hem te downloaden als PDF bestand, dat is makkelijker te printen.
Tot slot
Het is een tamelijk uitgebreid artikel geworden, maar alles wat je moet weten om zelf een meditatiebankje te maken is wel aan bod geweest. Ik hoop dat je er iets aan hebt gehad. Mediteren is gezond. Ik wens je toe dat je meditaties op je zelfgemaakte bankje vruchtbaar mogen zijn.
Laat je in de reacties weten hoe het gegaan is? En als je wilt, mag je een foto van je zelfgemaakte bankje sturen naar ronald@relaxmore.nl, misschien plaats ik dan je foto wel hierboven, bij de andere bankjes.
Leren mediteren?
Als je dan toch een mooi bankje hebt gemaakt, waarom zou je dan ook niet aan jezelf gunnen er met de juiste mindset op te zitten? Bij Relax More start regelmatig een mindfulnesstraining, live of online.
Leerzaam, leuk, gezond, bewezen effectief.
Als je bovenstaande tekst en de bouwtekening wilt gebruiken op je eigen website, dan mag dat, als je de tekening niet aanpast en een link plaatst naar www.meditatiebankjemaken.nl. Dank je wel!