Depressie
Geestelijke of lichamelijke ziekte?
Depressie is volgens Wikipedia een stemmingsstoornis die zich kenmerkt door een verlies van levenslust of zware neerslachtigheid.
In het dagelijkse spraakgebruik wordt de term ‘depressief’ gebruikt voor uiteenlopende voorbijgaande gemoedstoestanden, variërend van een korte dip tot ernstige neerslachtigheid. Dit is echter géén depressie…
Een echte depressie is een ernstig ziektebeeld, dat serieuze aandacht vraagt alsmede goed onderzoek naar de effectiviteit van behandelingen.
Criteria voor depressie in DSM-5
Dé ‘bijbel’ voor psychiaters om psychische aandoening in te delen is de DSM-5. Overigens niet geheel onomstreden (understatement). Volgens DSM-5 heeft en milde tot matig depressie symptomen die gedurende tenminste twee weken het functioneren ernstig belemmeren. Daarbij dient één van deze twee symptomen vrijwel elke dag én het grootste deel van de dag aanwezig te zijn:
een neerslachtige stemming,
ernstig verlies van interesse in vrijwel alle activiteiten.
Tevens dienen er minimaal drie van onderstaande symptomen aanwezig te zijn:
eetproblemen,
slaapproblemen,
geagiteerd en rusteloos, óf juist geremd,
vermoeidheid en verlies van energie,
gevoelens van waardeloosheid of van overmatige schuld,
concentratieproblemen, vertraagd denken en besluiteloosheid,
terugkerende gedachten aan zelfdoding.
Andere veelvoorkomende en in DSM-5 genoemde symptomen zijn:
angsten,
obstipatie,
libidoverlies,
problemen met het geheugen,
rumineren (het steeds maar herkauwen van zaken uit het verleden)
Meerdere visies
Traditiegetrouw zien we een depressie als een geestelijke of mentale ziekte of aandoening die zich uit met allerlei verschijnselen. Hierbij horen bijv. lichamelijke klachten als moeheid, gewichtsverlies of juist toename van gewicht, libidoverlies, en bewegingsarmoede.
Boeiend is het om te zien dat andere zienswijzen, zoals de Tibetaanse geneeskunst, hier anders tegenaan kijken.
Ten eerste kent de Tibetaanse geneeskunst geen woord voor wat wij depressie noemen, maar wel een begrip voor soortgelijke klachten, dat in het Nederlands zou luiden “hij/zij denkt teveel”.
Daarbij zien zij ‘depressie’ als een lichamelijke ziekte met mentale symptomen. En het schijnt dat zij goede resultaten behalen met hun behandeling.
Resultaten van behandeling
De gebruikelijke behandeling van depressie bestaat uit (een combinatie van) therapie (meestal cognitieve gedragstherapie) en medicatie. Tegenwoordig heeft ook mindfulness een plaats in de behandeling van depressie en het voorkomen van terugval.
Goed onderzoek over de effectiviteit van deze interventies is beperkt.
Op Aeon.co staat een prachtig artikel over het zeer waarschijnlijk niet effectief zijn van antidepressiva voor een heel groot deel van de gebruikers. Op GGNet.nl vinden we een artikel van juli 2022 waarin een aantal meta-onderzoeken beschreven staan waarbij geen bewijs voor lage serotoninespiegels als oorzaak van depressie wordt gevonden.
Tijd voor een andere kijk?
Depressie wordt een steeds groter probleem. Er is nog steeds geen duidelijke en wetenschappelijke verklaring voor het ontstaan. We ‘krijgen nog steeds niet goed de vinger’ achter wat nu écht effectief is bij de behandeling. Daarom is het misschien interessant eens te kijken naar andere invalshoeken of naar gebieden die de huidige behandelwijzen buiten beschouwing laten.
Lezenswaardig in dit verband is het boek van Johann Hari: “Verbinding verbroken“.
Dit artikel maakt deel uit van de Relaxicon op RelaxMore.net.